Yüksek enflasyonla birlikte yaşanan kriz gıdadan kiralık eve birçok şeyi lükse dönüştürdü. Son olarak artan ilaç katkı payı ödemeleri ile en basit ilaçlar dahi lüks haline geldi.
Reçete başına harcama ve reçete fatura tutarının 2023’ün ilk dokuz ayında bir önceki yıla göre yüzde 100 artması, yurttaşların da ilaç alırken ödedikleri katılım paylarını 2 kat artırdı. Ayakta tedavide reçete edilen ilaçlar için Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan gelir ve aylık alanlar ile bakmakla yükümlü oldukları kişilerden ilaç bedelinin yüzde 10’u, çalışanlardan ise yüzde 20’si oranında katılım payı alınıyor.
Katılım paylarını ödeyemeyen yurttaşlar, eczanelere “veresiye” ilaç yazdırmaya başladı. Uzmanlar ise “Bir an önce en temel sağlık hakkına erişim için emeklilerin ve açlık sınırı altında maaş alanların tüm ilaç katkı katılım payları kaldırılmalı” dedi.
KATKI PAYI KATLANDI
SGK verilerine göre 2022’nin ilk dokuz ayında reçete başına harcama 210 TL iken bu tutar 2023’ün ilk dokuz ayında yüzde 93 artışla 406 TL oldu. Toplam reçete fatura tutarı 2022’nin ilk dokuz ayında 69 milyar 931 milyon lira iken 2023’te 142 milyar 239 milyon liraya yükselerek yüzde 103 arttı.
Bu veriler, yurttaşların ilaç alırken ödedikleri katkı payının da yüzde 100 arttığını gösteriyor. Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) İşyeri Temsilcisi Kubilay Yalçınkaya, “Bu durum yurttaşların gelirlerinde yeni bir delik açtı. İnsanlar bu ödemeleri karşılamak için ya eczaneye veresiye yazdırıyor ya da başka bir yerden borçlanıyor” dedi.
Sıradan bir enfeksiyonda dahi en basit ilaçlara ödenen katkı payı bedelinin 100 lirayı aştığını belirten Yalçınkaya, “10 bin TL maaş alan bir emekli, ısınma ve beslenme sorunları varken ilaca bağımlı halde oluyor. Yaşam koşullarının zorlaşması nedeniyle zaten akşam yemeğinden sonra bir avuç ilaç yutuyorlar. İlaca yapılan ödemeler tasarruf kapsamında kısılabilecek bir ödeme değil. Bir an önce en temel sağlık hakkına erişim için emeklilerin ve açlık sınırı altında maaş alanların tüm ilaç katkı katılım payları kaldırılmalı” diye konuştu.
ESKİDEN YOKTU
Boyun Eğmeyen İlaç Emekçileri üyesi eczacı Cem Kılınç ise “İlaçlara gelen zamlar, insanların ödediği katkı paylarına yansıyor. Bir yandan da SGK; reçete ücreti, katılım payı, muayene ücreti gibi birkaç kalemde yurttaştan para alıyor. Sağlıkta dönüşüm diye övünülse de yurttaşların sağlık hizmetlerinden yararlanmada cebinden daha çok para çıkıyor” dedi.
Eskiden emeklilere ve raporlulara ödeme çıkmadığını vurgulayan Kılınç şöyle konuştu:
“Artık farketmiyor. Hatta bir kalp hastası bir ilacını öderken devlet ‘Ben bunun en ucuz olanını öderim. Sen orjinalini alırsan farkı cebinden karşıla’ diyor. Zaten geçim zor. Alım gücü yok. Yurttaşlar, doğuştan kazanılmış olan sağlık hakkına da para ödemeden erişemiyor.”
