İngiltere’nin Eurofighter Typhoon Üretim Hattı Tehlikede!

İngiltere’nin Eurofighter Typhoon savaş uçağı üretim hattı, yeni sipariş eksikliği sebebiyle kapanma tehlikesiyle karşı karşıya. Bu durum, ülkenin havacılık endüstrisindeki kritik yeteneklerin tehlikeye girmesine neden olabilir. Lancashire’daki BAE Systems Warton fabrikasında, yıllardır devam eden Typhoon montaj işlemleri neredeyse sona erdi. Fabrikada, Katar’ın 2017’de verdiği 5 milyar sterlinlik sipariş dışında bekleyen bir uçak bulunmaktadır. Ancak üretim hattı neredeyse tamamen durmuş durumda. Bir yetkili, “Hangarda tek bir uçak bekliyor, ama birkaç parça ve boyama işlemi için hazır değil. Büyük montaj işleri tamamlandı, artık çalışan kalmadı.” açıklamasını yaptı.

YENİ SİPARİŞLER NEDEN GECİKİYOR?

İngiltere hükümeti, 2009 yılından bu yana yeni Typhoon siparişi vermedi. Suudi Arabistan ve Katar’dan beklenen ek ihracat siparişlerinin henüz netlik kazanmamış olması da durumu daha da zorlaştırıyor. Yeni siparişler alınmazsa, İngiltere’nin Global Combat Air Programme (GCAP) çerçevesinde yeni nesil savaş uçakları üretme kapasitesi büyük zarara uğrayabilir. Unite Sendikası Genel Sekreteri Sharon Graham, “Hükümet, savunma harcamalarını ‘İngiliz büyümesi, iş fırsatları, beceriler ve inovasyon’ ile birleştirme vaadine rağmen bu durumu nasıl görmezden geldiğini işçiler sorguluyor.” dedi. Graham, hükümeti, kendi savaş uçaklarını üretmeyi durdurmanın potansiyel tehlikeleri konusunda defalarca uyardığını belirtti.

AVRUPA KONSORSİYUMU VE F-35 TARTIŞMALARI

Typhoon, BAE Systems, Airbus ve Leonardo tarafından oluşturulan bir Avrupa konsorsiyumu tarafından üretilmektedir. Her şirket, uçağın farklı parçalarını üretirken, son montaj işlemleri siparişi veren veya lider olan ülkenin tesislerinde gerçekleştirilmektedir. İngiltere’nin en gelişmiş Typhoon modelleri yerine ABD üretimi F-35A savaş uçaklarını tercih etmesi, savunma politikaları hakkında tartışmaları alevlendirmiştir. İngiltere, mevcut Typhoon filosunu yeni radarlarla modernize etme taahhüdünde bulunsa da, konsorsiyumdaki diğer ülkelerin aksine yeni sipariş vermeyen tek ülke konumundadır.

MİLLETVEKİLİNDEN HÜKÜMETE SERT UYARI

Lancashire’ın Fylde bölgesinden Muhafazakar Parti milletvekili Andrew Snowden, “Hükümet yeni siparişleri hızla onaylamazsa, dünya standartlarında askeri uçak tasarlama ve üretme yeteneğimizi kaybetme riskiyle karşı karşıyayız.” şeklinde uyardı. Savunma Bakanı John Healey, Typhoon’un önemini vurgulamış olsa da yeni siparişler konusunda net bir taahhüt vermemiştir. Healey, İngiltere’nin 2030’a kadar 27 yeni F-35 siparişi vereceğini, bunlardan 15’inin uçak gemisi uyumlu F-35B, 12’sinin ise taktik nükleer bomba taşıyabilen daha uygun maliyetli F-35A olacağını belirtmiştir.

KATAR, SUUDİ ARABİSTAN VE TÜRKİYE

Sektör temsilcileri, Katar, Suudi Arabistan ve Türkiye ile yeni Typhoon siparişleri için görüşmelerin devam ettiğini belirtmiştir. Kraliyet Havacılık Derneği’nin Aerospace dergisi editörü Tim Robinson, “İngiltere’deki savaş uçağı üretimindeki bu kesinti, Katar ve Suudi Arabistan’dan gelecek siparişler ve GCAP projesi ile umarız geçici olur. Ancak bu süre ne kadar uzarsa, yeni nesil savaş uçakları için gerekli becerileri kaybetme riski o kadar artar.” uyarısında bulunmuştur.

BAE SYSTEMS VE SAVUNMA BAKANLIĞI’NDAN AÇIKLAMA

BAE Systems, Typhoon programındaki taleplere uyum sağlama konusunda deneyimli olduklarını ve uzman becerileri koruma taahhüdünde bulunduklarını belirtmiştir. Şirket, “Mevcut ve potansiyel müşterilerden gelen güçlü ilgi, Typhoon üretiminin İngiltere’de önümüzdeki on yıl boyunca devam edeceğine dair güven veriyor.” açıklamasında bulunmuştur. Savunma Bakanlığı ise Typhoon’un 2040’lara kadar İngiltere’nin hava savunmasının kilit taşı olacağını vurgulamıştır. Gelecekteki yatırımların, yıl sonunda açıklanacak Savunma Yatırım Planı’na bağlı olduğu belirtilmiştir.